کد مطلب:48987 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:5

گنجینه پرسمان » قرآن

با خودم شرط كرده بودم روزي يك جزء قرآن بخوانم امام وقتي دو يا سه حزب ميخواندم احساس كسالت ميكردم و بيشتر ترجيح ميدهم ترجمه را بخوانم تا آيات، براي اينكه بيشتر لذت ببرم يا تمايلم به خود آيات بيشتر شود. لطفاً راهنمائيم كنيد و يا كتابي معرفي نمائيد و همين طور براي آشنائي هر چه بيشتر با ادعيه چه پيشنهاداتي را شما داريد.

در پاسخ به شما خواهر محترم، بايد گفت كه آيا هدف شما از تلاوت قرآن، صرفاً بهره مندي از ثواب قرائت قرآن يا بهره بردن از معاني و مفاهيم عظيم و بلند آيات قرآن كريم است؟ مسلّماً اگر تلاوت قرآن بدون درك معاني و مفاهيم باشد، در اكثر اوقات فرد را دچار كسالت مي كند و از ادامه باز مي ماند. ولي اگر درك معاني و مفاهيم در نظر باشد، شوق به آموختن و يادگيري هر چه بيشتر اين معاني و عملي كردن اين آموخته ها در زندگي، انسان را وادار مي كند كه هر بار بهتر و بيشتر از قبل بداند و بياموزد. از طرفي براي يادگيري هر چه بهتر قرآن، آشنايي با زبان و ادبيات عرب ضروري به نظر مي رسد، لذا هر فرد علاقه مند به تلاوت و يادگيري قرآن، بايد ابتدا قرائت صحيح و روان قرآن را فراگيرد و در درك معاني آيات نيز بكوشد كه قرائت بدون تأمل و تفكر، بدون درك حقايق قرآن، بهرة لازم را نصيب انسان نمي كند.

بايد دانست كه انجام هر كاري داراي مقدمات و تمهيداتي است و تلاوت قرآن نيز از اين قاعده مستثني نمي باشد. خود قرآن كريم براي بهره مندي هر چه بيشتر از اين كتاب شريف، آداب و شرايطي را بيان مي كند كه در زير به آنها اشاره مي گردد:

الف)- قرآن مي فرمايد: لا يمسّهُ الا المطهرون(1) قرآن را جز پاكان لمس نمي كنند. لذا اين نكته هم شامل رعايت طهارت ظاهري مي گردد و هم اشاره به اين موضوع دارد كه درك مفاهيم و محتواي اين آيات براي كساني امكان پذير است كه از رذايل اخلاقي پاك باشند و تا انسان گرفتار خواهشهاي نفساني باشد از مشاهده جمال حق و حقيقت محروم است.

ب)- قرآن مي فرمايد :هنگامي كه به قرائت قرآن مي پردازيد از شر شيطان به خدا پناه بريد(2) و اين تنها به گفتن ذكر اعوذباللهمن الشيطان الرجيم خلاصه نمي گردد، بلكه حقيقتاً انسان بايد با ذكر اين جمله از هوي و هوس و سركشي نفس جدا شده و تنها به فهم و درك صحيح قرآن بپردازد.

ج)- قرآن را بايد به صورت ترتيل يعني شمرده و توأم با تفكر تلاوت كرد. وَ رَتَّلِ القرآنِ تَرتيلا(3) امام صادق( ميفرمايد: قرآن را تند و دست و پا شكسته نبايد خواند، بلكه بايد به آرامي تلاوت كرد. هنگامي كه به آيه اي مي رسي كه در آن ذكر آتش دوزخ است، توقف كن و به خدا از آتش دوزخ پناه ببر(4)

د)- قرآن دستور به تدبر و تفكر در آيات را داده است، اَفلا يَتَدبَّرون القرآن(5)آيا آنها در قرآن نمي انديشند. در حديث آمده است كه اصحاب و ياران پيامبر}ص{ قرآن را ده آيه، ده آيه از پيامبر( مي آموختند و ده آيه دوم را فرا نمي گرفتند، مگر اينكه آنچه در ده آيه نخست بود، از علم و عمل بدانند.(6)

ه)- قرآن كريم در مورد مقدار تلاوت قرآن مي فرمايد : فَاقْرَؤُا ما تَيَسَّرَ مِنَ القرآن ... (7)آنچه از قرآن براي شما ميسر است بخوانيد. گر چه مفسران هر يك مقداري را تعيين كرده اند. بعضي 50 آيه و بعضي صد آيه و ... ولي هيچ يك از اين اعدادي كه ذكر مي گردد، دليل خاصي ندارد، بلكه مفهوم آيه اين است كه هر مقداري كه انسان به زحمت نمي افتد از قرآن بخواند. بديهي است تلاوتي مورد توجه و عنايت خداوند است كه همراه با خودسازي و پرورش روح تعبد و بندگي در انسان باشد(8)

قابل ذكر است كه طبق روايات اسلامي، فضيلت تلاوت قرآن در زياد خواندن آن نيست، بلكه در خوب خواندن و خوب فهميدن و خوب انديشيدن در قرآن است. امام علي بن موسي الرضا( مي فرمايد : آن مقدار از قرآن را بخوانيد كه در آن خشوع قلب و صفاي باطن و نشاط روحاني و معنوي باشد(9)

بنابراين با رعايت اين اصول به هنگام تلاوت قرآن، مي توان به نتايج مطلوب دست يافت.

در مورد پاسخ به بخش دوم پرسش شما دوست گرامي، بايد دانست كه در كتب روايي در باب فضيلت و چگونگي دعا، روايات فراواني از پيامبر( و ائمه ( وارد شده، كه طبق اين روايات و احاديث بهترين عبادات نزد خداوند رحمان، همان دعا است.

امام باقر( مي فرمايد: چيزي نزد خداوند بهتر از اين نيست كه از او درخواست شود و از آنچه نزد اوست خواسته شود، و كسي هم مبغوض تر نزد او نيست كه از عبادت او تكبر ورزد و از آنچه نزد اوست درخواست نكند(10)

امام صادق}ع{ مي فرمايد: دعا سلاح مؤمن و ستون دين و نور آسمانها و زمين است(11)

پيامبر }ص{ فرمود: آيا شما را به سلاحي راهنمايي نكنم كه شما را از دشمنان رهايي دهد و روزي شما را فراوان سازد؟ عرض كردند: بلي، فرمود : پروردگارتان را در شب و روز بخوانيد، زيرا سلاح مؤمن دعاست(12)

جامع ترين كتب ادعيه در حال حاضر همان كتاب شريف مفاتيح الجنان، تأليف شيخ عباس قمي ( است، كه اكثر دعاها و اذكار در آن به همّت اين مرد بزرگ جمع آوري شده است. از جمله كتبي كه در زمينه ادعيه و خواص هر يك از دعاها در سالهاي اخير تأليف گرديده، گنجهاي معنوي، اثر رضا جاهد است كه تلاشي در خور تقدير است. و از كتب قديمي نيز در جلد چهارم و برخي چاپها جلد دوم اصول كافي، نيز بابي در خصوص دعا و نحوة دعا كردن وجود دارد.

در كتاب مقالات، اثر استاد محمد شجاعي، به چند دعاي شريف كه جايگاه ويژه اي در مذهب تشيّع دارد، اشاره شده است از جمله دعاي صباح، دعاي عهد و دعاي كميل كه اثرات بسيار عالي در زندگي انسان دارد و از طرف معصومين ( بسيار سفارش شده است.





منابع و مآخذ:

1) سوره مباركه واقعه / آيه79

2) سوره مباركه حجر / آيه98

3) سوره مباركه مزمل / آيه4

4) تفسير نمونه، جلد 11، ص402

5) سوره مباركه نساء / آيه82

6) بحار، ج92،ص106، به نقل از تفسير نمونه، ج11، ص402

7) سوره مباركه مزمل / آيه25

8) تفسير نمونه، ج25،ص194

9) مجمع البيان، ج10،ص382، به نقل از تفسير نمونه، ج25،ص199

10) كافي، ج4،ص211، كتاب دعا، حديث 2

11) همان، ص213

12) همان